Inleiding

Abellio heeft een positieve EBIT-bijdrage uit de gewone bedrijfsuitoefening gegenereerd van € 43 miljoen en een geconsolideerd negatief EBIT-resultaat van € 743 miljoen, als gevolg van eenmalige effecten. Het netto aan NS toerekenbare verlies bedraagt € 554 miljoen. Een nettoverlies van € 203 miljoen is toerekenbaar aan minderheidsaandeelhouders. Dit jaar is gedomineerd door de € 786 miljoen aan eenmalige effecten op EBIT, bestaande uit € 702 miljoen voor aan corona gerelateerde voorzieningen voor mogelijke beëindigingsvergoedingen en bijzondere waardeverminderingen van activa in het VK en € 84 miljoen aan niet corona gerelateerde bijzondere waardeverminderingen van activa voor de contracten in Duitsland. Het aan NS toerekenbare verlies in UK wordt beperkt tot maximaal haar aandeel van € 244 miljoen in de nog niet aangesproken garantstellingen voor ondersteuning van de betreffende Britse concessies. Dat past binnen de afspraken over de hoogte van het risicokapitaal zoals dat tussen het Nederlandse ministerie van Financiën en NS is overeengekomen.

In het VK was de exploitatie winstgevend tot de uitbraak van de coronapandemie in maart 2020, die een scherpe daling van de reizigersopbrengsten veroorzaakte. Tot 2020 heeft Abellio UK ongeveer € 300 miljoen aan het cumulatief nettoresultaat bijgedragen. Behalve voor Merseyrail zijn de bestaande concessieovereenkomsten in het VK per 1 maart 2020 gewijzigd via kortlopende noodovereenkomsten (Emergency Measures Agreements - "EMA's") waarbij de opbrengsten- en kostenrisico's volledig zijn overgenomen door de Britse overheid en vervoerders een managementvergoeding en prestatievergoeding van 1% tot 2% kunnen verdienen. Als gevolg hiervan ontving Abellio in 2020 van de Britse overheid een aanvullende subsidie van omgerekend € 1,5 miljard om treinen te kunnen laten rijden. De Britse overheid werkt momenteel aan de overgang van het huidige concessiesysteem naar een managementcontractsysteem, evenals aan een evaluatie van het evenwicht tussen risico en rendement voor vervoerders, overheid en belastingbetalers.

Het Britse ministerie van Vervoer (Department for Transport - "DfT") heeft als voorwaarde bij het aangaan van de huidige noodherstelmaatregelenovereenkomsten (Emergency Recovery Measures Agreements - "ERMA's", zijnde de opvolger van de EMA’s) en het verwachte vervolgcontract gesteld dat de bestaande concessieovereenkomsten worden beëindigd bij afloop van de betreffende ERMA, onder mogelijke betaling van een beëindigingsvergoeding aan het DfT. De verwachting was dat de hoogte van de eventuele beëindigingsvergoedingen voor eind 2020 bekend zou zijn, maar het proces is door het DfT verlengd zodat bekendmaking pas later in 2021 zal plaatsvinden. We waarderen deze verlenging omdat Abellio van mening is dat de voorlopige ramingen van het DfT moeten worden aangepast. Gezien het overtuigende bewijs dat is verstrekt aan het DfT om de door Abellio berekende winstgevendheid van de concessies vóór corona te onderbouwen, verwachten we dat de definitieve beëindigingsvergoedingen lager zullen uitvallen. Elke vermindering die volgt uit de definitieve overeenkomst met het DfT zal in 2021 worden verantwoord.

In Duitsland is het directe financiële effect van de coronapandemie beperkt gebleven omdat het risico van gederfde inkomsten wordt gedragen door de OV-autoriteiten, de opdrachtgevers van Abellio. Er zijn echter andere externe factoren dan corona die de exploitatie op de Duitse markt evenals in voorgaande jaren lastig maken, zoals toegenomen onderhoudswerkzaamheden aan het spoor, een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst voor rijdend personeel en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, waardoor het resultaat in 2020 en voorgaande jaren negatief werd beïnvloed. Samen met de kosten van het mobiliseren van nieuwe concessies heeft dit in 2020 geleid tot een nettoverlies voor de Duitse activiteiten van € 127 miljoen, waarvan € 84 miljoen toerekenbaar is aan eenmalige bijzondere waardeverminderingen van activa. Het is essentieel voor het kunnen continueren van de Duitse activiteiten om overeenstemming te bereiken over een structurele wijziging van de compensatie- en boetemechanismen. We zijn daarover al enige tijd in gesprek met de verschillende lokale opdrachtgevers. Dit is een langdurig proces gebleken omdat afspraken veelal niet landelijk kunnen worden gemaakt. In 2020 zijn uitgangspunten overeengekomen. Hierover wordt in het eerste halfjaar van 2021 uitsluitsel verwacht voor de regio’s Noordrijn-Westfalen en Midden-Duitsland. 

Kengetallen

In 2020 behaalde Abellio een omzet van € 3,84 miljard, waarvan € 3,10 miljard voor Abellio UK (exclusief joint venture Merseyrail en inclusief € 1,52 miljard aanvullende concessiesteun van de Britse overheid ter dekking van wegens corona gederfde inkomsten) en € 744 miljoen voor Abellio Duitsland. De omzet is in 2020 met € 404 miljoen gestegen doordat East Midlands in het VK in augustus 2019 is toegevoegd en Stuttgarter Netz en S-Bahn Rhein-Ruhr in Duitsland een volledig jaar actief zijn geweest. Abellio verwacht dat de omzet in 2021 verder zal stijgen naar ongeveer € 4 miljard, zij het met een grote verschuiving van reizigersopbrengsten in het VK naar overheidssubsidie als gevolg van de coronapandemie.