NS levert duurzame mobiliteit aan miljoenen reizigers per jaar in Nederland. Daarmee dragen we bij aan de economische ontwikkeling en de bereikbaarheid van steden en regio’s en aan de klimaatdoelstellingen. In ons jaarverslag rapporteren wij over de onderwerpen die onze interne en externe stakeholders relevant achten en waarmee wij waarde creëren voor de Nederlandse samenleving. Het waardecreatiemodel vormt hierbij de leidraad voor de indeling van onze verslaggeving. In 2020 hebben wij onze materialiteitsanalyse herijkt om dit beter aan te laten sluiten bij ons waardecreatiemodel. In dit hoofdstuk maken we inzichtelijk welke sociale, economische en milieu-gerelateerde bronnen we benutten, hoe NS daar waarde aan toevoegt en welke onderwerpen onze stakeholders materieel achten voor onze organisatie.
Input
Om ons bedrijfsmodel optimaal te laten functioneren hebben we belangrijke bronnen nodig, zoals mensen, treinen en technologie. Als vervoerder zouden we bijvoorbeeld niet kunnen werken zonder onze mensen en hun kennis. Maar ook andere bronnen zijn belangrijk, zoals (wind)energie om onze treinen te laten rijden.
Bedrijfsmodel
Centraal in het waardecreatiemodel staat ons bedrijfsmodel. Via onze missie, ambitie en onderliggende kernactiviteiten, geven we invulling aan onze strategie.
Output
De activiteiten in ons bedrijfsmodel hebben verschillende interne en externe uitkomsten. Onze financiële resultaten zijn daar een voorbeeld van. Ook verzorgden wij in Nederland vóór coronatijd gemiddeld 1,3 miljoen treinreizen per dag, zijn medewerkers tevreden en rijden onze treinen in de meeste gevallen op tijd.
Onze impact
We hebben een grote impact op onze omgeving, aangezien mobiliteit Nederland veel oplevert, zowel economisch als sociaal. Maar we oefenen druk uit op het milieu door gebruik van ruimte en grondstoffen en klanten verliezen tijd door te reizen. Om in de toekomst te kunnen blijven reizen en Nederland in beweging te houden, is het belangrijk dat we inzicht hebben in de maatschappelijke effecten van ons bedrijfsmodel en dat we hierop blijven sturen. Zo weten we dat de maatschappelijke kosten van een treinreis minder hoog zijn dan van een auto- of vliegreis en kunnen we als het om milieu en veiligheid gaat ons maatschappelijk rendement verhogen door het aandeel in de totale mobiliteitsgroei te vergroten.
Waardecreatiemodel
Materialiteitsmatrix
Op de Y-as is door onze externe stakeholders vastgesteld in welke mate zij de materiële onderwerpen relevant achten voor NS. Op de x-as is door het hoger management van NS vastgesteld met welke materiële onderwerpen NS, in Nederland, de meeste impact kan hebben op de economie, het milieu en sociale aspecten.
Tweejaarlijks herijkt NS de definities die als basis dienen voor de materialiteitsmatrix, op basis van de strategie van NS, een vergelijking met peers en relevante ontwikkelingen in de maatschappij. Voor de materialiteitsmatrix 2020 heeft deze herijking plaatsgevonden. Dit doen we omdat dit inzicht geeft welke onderwerpen materieel zijn voor onze organisatie en daarmee dus bepalend zijn voor onze strategie en de inhoud van onze verslaggeving. Op basis van onderzoek door een externe onafhankelijke partij en interne afstemming zijn we uitgekomen op 17 thema’s die relevant zijn voor NS. Deze komen voor een groot deel overeen met de thema’s in de vorige materialiteitsmatrix, maar zijn aangescherpt in de verwoording en definities om deze ook beter aan te laten sluiten bij onze hernieuwde strategie en ons waardecreatiemodel. Er zijn twee nieuwe thema’s toegevoegd. Vormgever en kennisdeler mobiliteit, omdat dit onderwerp aansluit bij de rol van NS binnen verschillende allianties en de nieuwe strategie van NS en Verantwoord inkopen omdat dit bij peers ook een materialiteit is.
Om inzicht te krijgen in de beleidsprioriteiten hebben we Nederlandse stakeholders gevraagd welke thema’s zij voor NS het meest relevant vinden. Stakeholdergroepen die we hierbij hebben betrokken zijn bestuurlijke stakeholders, brancheorganisaties en samenwerkingspartners, consumentenorganisaties, ketenpartners, leveranciers, NGO’s, politieke stakeholders, ProRail, vakbonden en wetenschappelijke experts. Daarnaast is door middel van interne afstemming onderzocht welke impact NS op de thema’s heeft. De uitkomsten van dit onderzoek zijn gevisualiseerd in bovenstaande materialiteitsmatrix, waarin in de rechterbovenhoek de meest belangrijke thema’s voor NS staan. Deze is aan de raad van bestuur voorgelegd en gevalideerd.