Op 2 januari ontspoorde in Den Haag een DDZ-trein. Hierbij raakten een conducteur en een reiziger lichtgewond en de schade aan het spoor was aanzienlijk. Op 22 mei vond nabij Hooghalen een afschuwelijke aanrijding op een overweg plaats. Daarbij overleed tragisch genoeg een machinist. Een ingrijpende gebeurtenis, allereerst voor de nabestaanden en de directe collega’s. Naar aanleiding van beide gebeurtenissen is een uitgebreid onderzoek gestart naar de oorzaken en worden verbetermaatregelen getroffen. Waar het gaat om onbewaakte spoorwegovergangen heeft NS er bij de staatssecretaris van IenW nogmaals op aangedrongen.
Uit het onderzoek naar de ontsporing in Den Haag blijkt dat deze werd veroorzaakt door een uitzonderlijke combinatie van verschillende factoren. Het onderzoeksrapport is gedeeld met Inspectie Leefomgeving en Transport, de Onderzoeksraad voor Veiligheid en het ministerie van IenW. NS heeft op basis van het rapport diverse maatregelen genomen om de veiligheid van reizigers en personeel te waarborgen. Zo zijn onder andere het onderhoudsregime en de monitoring van het blokkenremsysteem aangepast en gaan we intern stappen zetten om de veiligheidscultuur verder te versterken.
DDZ uit de dienstregeling
Op 3 december zijn alle 49 DDZ-treinstellen voorlopig uit de dienstregeling gehaald. Dit besluit is genomen op basis van onderzoek naar onrustig rijgedrag van DDZ-materieel bij hogere snelheden. NS doet nu nader onderzoek.
Passages rood sein
Het aantal passages van stoptonende seinen (STS) was in 2020 32, waarvan geen op hoge snelheid (meer dan 40 km/u). Dat is lager dan in 2019 (58). Daarvan hebben er 21 plaatsgevonden binnen het Centraal Bediend Gebied (CBG) (2019: 38). Het aantal keren dat het zogenaamde gevaarpunt werd bereikt, zoals een wissel, nam in 2020 af naar 5 (2019: 8). NS streeft naar 0 gevaarpunt-STS'en op hoge snelheid en neemt hiervoor diverse maatregelen. Het is moeilijk om vast te stellen welke invloed de afgeschaalde dienstregeling en de invoer van treinbeveiligingssysteem ORBIT hebben gehad op de daling.
Vijfjarentrend STS binnen Centraal Bediend gebied
Orbit
70% van de treinen is voorzien van ORBIT. Dit systeem waarschuwt machinisten als ze te hard op een rood sein af rijden en kan sts-passages voorkomen. In 2020 is NS gestart met de inbouw van ORBIT in de materieelseries Flirt en SNG. NS verwacht de inbouw in 2021 af te ronden. Hiermee zal 90% van ons materieel uitgerust zijn met ORBIT.
STM ATB
In 2020 hebben het ministerie van IenW, NS en ProRail gesproken over de toegevoegde functionaliteit in de zogenaamde STM ATB, een oplossing waarbij gebruik wordt gemaakt van transponders tussen de rails die gegevens over treinen verzamelen en doorsturen. NS en ProRail hebben gezamenlijk analyses en onderbouwingen aangeleverd. Het ministerie van IenW werkt aan een beleidsmatige beoordeling om deze functionaliteit toe te voegen.
Remcriterium
NS heeft in 2017 het principebesluit genomen om het remcriterium (het technisch afdwingen van sterkere remming bij het naderen van een rood sein) van het IC-materieel te verzwaren, te beginnen met het VIRM-materieel. De ombouw van het VIRM-materieel naar een zwaarder remcriterium vindt momenteel plaats en verloopt conform planning. Inmiddels is de helft van de VIRM-treinen omgebouwd.
Fit-to-Drive
De afgelopen jaren hebben we kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar de impact van nieuwe (ICT-)middelen in de cabine op werkbelasting en afleiding van machinisten. In 2020 hebben we op basis van de aanbevelingen uit het onderzoek een programma opgezet om werkbelasting van machinisten te kunnen monitoren. Verder gaan we door met het programma Fit-to-Drive, waarin we aandacht schenken aan het bewustzijn van machinisten over de geschiktheid en fitheid om te kunnen rijden.